Bitcoin is een vorm van elektronisch geld waarvoor, anders dan andere vormen van elektronisch geld, geen centrale registratie bestaat. Bitcoins worden op een lokale computer opgeslagen in een elektronische portemonnaie. Speciale peer-to-peer software, voorzien van de nodigde encryptie, zorgt ervoor dat een bitcoin alleen door zijn eigenaar kan worden uitgegeven. Iedere bitcoin eigenaar is met zijn computer een stukje van de bitcoin bank. Bitcoin is een eerste versie van zogenaamd cryptografisch geld, dat wordt gemaakt door het virtueel delven, het zogenaamde mining.
Bij vaste valuta’s zoals euro’s en dollars bepaalt de overheid hoeveel geld er gedrukt en gemunt gaat worden. Bitcoin heeft geen overheid die dat kan bepalen. Bitcoin miners gebruiken speciale software om wiskundige problemen op te lossen en krijgen in ruil daarvoor een bepaalde hoeveelheid bitcoins. Dit resulteert in meer bitcoins en vormt tevens een handige stimulans om meer mensen aan het delven van bitcoins te krijgen. En omdat miners nodig zijn om bitcoin transacties te valideren betekent dit ook een veiliger bitcoin netwerk.
Het bitcoin netwerk verhoogt automatisch de complexiteit van de wiskundeproblemen, hetgeen bepalend is voor hoe snel deze wiskundeproblemen kunnen worden opgelost. In de begindagen van de bitcoin losten de miners de wiskundeproblemen op met hun computers. Snel daarna ontdekten de miners dat hun grafische kaarten veel beter geschikt waren om te delven. Maar hoewel grafische kaarten snel zijn, gebruiken ze ook veel stroom en worden ze heel warm. Tegenwoordig worden ASICs gebruikt: chips die speciaal voor bitcoin mining zijn gemaakt. Deze zijn honderden malen sneller dan grafische kaarten en verbruiken heel weinig stroom.
Iedere dag worden ongeveer 5000 bitcoins gedolven, totdat het plafond van 21 miljoen bitcoins is bereikt, mogelijk ergens in 2040. Door de toename van de populariteit van bitcoins treden meer miners toe tot het bitcoin netwerk. Het wordt hierdoor lastig voor individuen om de wiskundeproblemen nog op te lossen voordat anderen de oplossing al hebben gevonden. Om dit te omzeilen hebben miners een manier gevonden om in groepen te werken. Een groep vindt de oplossing voor een wiskundeprobleem sneller dan een individu en iedere deelnemer aan de groep wordt evenredig beloond voor zijn of haar bijdrage aan de oplossing.
Om als bitcoin bezitter deel te nemen aan het bitcoin netwerk is een elektronische bitcoin portemonnaie nodig. Er zijn hiervoor verschillende Open Source softwareoplossingen beschikbaar. Een bitcoin portemonnaie voor de Mac is Multibit: deze applicatie heeft een keurige Nederlandstalige user interface dit bij het eerste opstarten een lokaal bitcoin adres aanmaakt. Aan dit adres kunnen andere bitcoin eigenaren geld overmaken. Er zijn geen verdere instellingen of voorbereidingen nodig: een bitcoin adres en een PC met de bitcoin software en een internet aansluiting is alles wat nodig is om deel uit te maken van het bitcoin netwerk en betalingen te verrichten of bitcoins te ontvangen.
Er zijn al veel webwinkels die bitcoin als betaalmiddel accepteren. Ook zijn er wisselkantoren: personen of instanties die een bedrag in vaste valuta accepteren en aan de hand van een wisselkoers daarvoor bitcoins leveren.
Om zelf bitcoins te delven is een mining programma nodig. Hiervoor zijn enkele Open Source oplossingen beschikbaar. De bekendste hiervan zijn CGMiner en BFGMiner. Beide zijn command line oplossingen. Er zijn hiernaast diverse fraaie grafische schillen in de omloop, voor de Mac is er bijvoorbeeld Asteroid. Asteroid kan gebruikmaken van de CPU en de GPU(s) van de computer. Ook kan Asteroid speciale USB block miners aansturen en uitlezen. Of het delven van bitcoins uit kan (computers verbruiken stroom die betaald moet worden; USB block miners kosten geld) is wat onduidelijk.
Edit: Het minen van bitcoins kan met de huidige koers, kosten van de mining hardware en stroom bij lange niet uit. Bij een rekenkracht van 1 GH/s is de opbrengst minder dan 0,0001 BTC (0,05 euro) per dag. De (eenmalige) hardwarekosten hiervan bedragen ongeveer 150 euro, de stroomkosten ongeveer 0,05 euro per dag. Op de foto de gebruikte proefopstelling.